اتّحاد و همدلی در اشعار صائب تبریزی

اتّحاد و همدلی به معنای بشردوستی و گسترش پیوندهای عمیق انسانی، از جمله مباحثی است که گسترة زبان و ادب فارسی را به خود اختصاص داده و در اشعار بسیاری از شعرای نامدار، در نهایت انسجام و شیوایی، بیان گردیده است. صائب از جمله شاعرانی است که با توجّه به اهمّیت انسان، ارزش و کرامت او، به بررسی یکی از بزرگترین نیازهای وی، یعنی اتّحاد و همبستگی می‌پردازد و به این امر واقف می‌کند که آرامش حقیقی از آن کسی است که نوای احسان و یاری به همنوع را سر دهد و به مهر و دوستی بیندیشد. شاعر برای دست یابی به این هدف، همگان را به پاسداشت ارزش‌ها و رفتارهای اخلاقی همچون: عشق و نوع‌دوستی، صبر و بردباری، گرایش به فطرت انسانی، تعقّل و دوراندیشی، خوش‌خلقی، همدلی و همزبانی، احسان و بخشندگی، خدمت به همنوع و گفتگوی منطقی و پرهیز از صفات ناپسند انسانی چون: حرص و خودخواهی، کبر و نخوت، ستم و بی‌عدالتی، تنـگ‌خلقی، عیـب‌جویی، تجمّـل‌گرایی و سخنان زشـت و ناروا فـرا می‌خواند. وی به همة ادیان و مذاهب با دیدة احتـرام می‌نگرد و آنان را به تساهل و پرهیز از هرگونه خودخواهی، ظاهربینی، دوبینی و کج‌اندیشی دعوت می‌کند و آن را عاملی برای اتحاد و همبستگی جهانی بر می‌شمارد؛ چراکه احترام به ادیان و مذاهب، از یک سـو، به بسیاری از کشتـارها و جنگ‌های دینی و مذهبی پایان می‌دهد و از سوی دیگر، زمینه‌ساز دوستی و همیاری در پیشبرد هدف‌های انسان‌دوستانه خواهد بود.